تصويرون ۽ عنوان

سنڌيانا ۾ موجود تصويرون ۽ انهن جا عنوان پڻ ڏسي سگھو ٿا

تاريخ وار ترتيب

سنڌيانا ۾ موجود مضمونن کي حوالي طور تاريخ وار رکيو ويو آهي

موضوع وار ترتيب

سنڌيانا ۾ موجود مضمونن کي موضوع وار ترتيب ۾ رکيو ويو آهي

الف بي وار ترتيب

سنڌيانا ۾ موجود مضمونن کي الف ب وار ترتيب ۾ رکيو ويو آهي

2025-04-04 عيسوي تاريخ ۾

* جروار نذير احمد ڊاڪٽر (شخصيتون)

* علم لسان ۽ سنڌي زبان (ڪتاب)

* استاد بخاري (شاعر)

* ٻولي (ٻوليون)

* سنڌ ماضي حال ۽ مستقبل (ڪتاب)

* جوڳي2 (قبيلا ۽ ذاتيون)

* ديوان ننديرام (اديب)

* سنڌ جا ڪوٽ ۽ قلعا 1 (ڪوٽ، قلعو)

* شاهه عبداللطيف ڀٽائي (شاعر)

انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا

سنڌي زبان جي تاريخ ۾، سنڌ بابت پهريون جامع ۽ باتصوير دستاويز ’انسائيڪلو پيڊيا سنڌيانا‘ جي صورت ۾ آگسٽ 2009ع ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو. جنهن جا هن وقت تائين 12جلد ڇپجي پڌرا ٿي چڪا آهن، جڏهن ته جلد تيرهون پڻ تياريءَ جي آخري مرحلن ۾ آهي. هن اهم رٿا جو ابتدائي خاڪو ته 1998ع ۾ جڙيو پر ان کان اڳ سنڌي ٻوليءَ جي با اختيار اداري جي قيام بعد 1991ع کان ئي اهڙي رٿا تي سوچ ويچار جو سلسلو شروع ٿيو هو. بعد ۾ ڊاڪٽر تنوير عباسيءَ هن رٿا جوابتدائي خاڪو تيار ڪيو ۽ 1998ع ۾ سنڌي ٻولي اٿارٽيءَ جي تڏهوڪي چيئرمين ڊاڪٽر غلام علي الانا باقائدي ريسرچ سيل ٺاهي نامور استاد ۽ عالم شيخ محمد اسماعيل کي انچارج مقرر ڪري نوجوان ريسرچرن جي ٽيم ترتيب ڏني. انهيءَ سلسلي ۾ سنڌ جي هر ضلعي ۾ اديبن ۽ سهڪاري ساٿين کي به مواد ۽ تصويرن وغيره جي سهڪار لاءِ خط لکيا ويا. ايڊيٽوريل بورڊ ۾ جناب محمد ابراهيم جويو، ڊاڪٽر فهميده حسين ، ڊاڪٽر الله رکيو ٻُٽ، امداد حسيني، ڊاڪٽر شمس الدين تنيو ۽ تاج جويو شامل هئا. پهرئين جلد جو ڪم لڳ ڀڳ پورو ٿيو پر اهو ڇپائي جي مرحلي کان رهجي ويو، ڇاڪاڻ ته 2001ع ۾ ڊاڪٽر غلام علي الانا جي وڃڻ بعد هن اسڪيم تي ڪم بند ٿي..... وڌيڪ پڙهو

** چوڪڙيدار-ڳوراهه **

چـوڪڙيـدار-ڳوراهه :(Chequered Keelback /Xenochrophis piscator)

آبي ماحول ۾ رهندڙ هن بلا کي سنڌيءَ ۾ عام طور ’پاڻيءَ واتڙيو‘ چوندا آهن ۽ هـِنـديءَ ۾ ان کـي ’پـانـي ڪـا سـانـپ‘ سڏبو آهي. هن بلا کي لاڙ ۾ ’ڳوراهه‘ چوندا آهن. ڳوراهن جا به ٻه ٽي قسم آهن، چوڪڙيدار ڳوراهه جي وڌ ۾ وڌ ڊيـگهـه 1.48 ميـٽـر (4.10 فوٽ) رڪارڊ ڪئي وئي آهي، پر اها عام طور 1.21 ميٽر کان مٿي نه ٿيندي آهي. هن ڳوراهه جو جسم گَـهرو سائو، تيز هيڊو يا ميـٽائـون ٿيـندو آهـي. ڪڏهن ڪـڏهـن هـلـڪو ڳاڙهـاڻ مائل ڀورو به ٿئي ٿو. هن کي جسم تي ڪارن چِٽن جون پنج قطارون ٿينديون آهن، جيڪي عام طور جوان ڳوراهن ۾ نمايان هونديون آهن ۽ پاڻ ۾ ملي ڪي پاسيريون پٽيون ٺاهينديون آهن. هن جي جسم جو پويون حصو يڪ رنگو ٿئي ٿو. هن جي اکين جي پويان ٻه ڪاريون ٽيڏيون پٽيون هونديون آهن، جيڪي وات کي ڇهنديون آهن. هن جو پيٽ اڇو ٿئي.

هيءَ طبيعت ۾ چڱي خارباز بلا آهي ۽ وري وري حملو ڪندي آهي. ان جي چڪ سان تمام سخت سور ٿيندو آهي. ڳــوراهه عام طور سياري ۾ نِستائيءَ واري ننڊ ۾ هلي ويندي آهي. ڏيڏر ۽ مڇيون شڪار ڪري کائيندي آهي. مارچ اپريل ۾ ڍن....وڌيڪ پڙهو