آچاريه ڪرپالاڻي
آچاريه ڪرپالاڻي
آچاريه ڪرپالاڻي: هن جو پيدائشي نالو جيوترام ڀڳوانداس ڪرپالاڻي هو، پر سياست ۾ اچڻ کان پوءِ ”آچاريه ڪرپالاڻيءَ“ جي نالي سان مشهور ٿيو. 1888ع ۾ حيدرآباد سنڌ ۾ ڄائو. ابتدائي تعليم حيدرآباد ۾ ورتائين، پوءِ اعليٰ تعليم لاءِ ولسن ڪاليج بمبئيءَ ۾ داخلا ورتائين. بنگال جي ورهاڱي خلاف هلچل ۾ حصو وٺڻ جي ڏوهه ۾ ڪاليج ڇڏڻو پيس. ان کان پوءِ ڊي جي سنڌ ڪاليج ڪراچيءَ ۾ داخلا ورتائين. 1912ع ۾ ايم. اي پاس ڪري، سکر ۾ استاد مقرر ٿيو. ان کان پوءِ ڪلڪتي يونيورسٽيءَ ۾ ليڪچرر مقرر ٿيو ۽ بهار صوبي جي مظفر ڳڙهه ڪاليج ۾ پڙهائڻ لڳو. جيئن ته ڪرپالاڻي سنڌي هو، تنهنڪري بهاري شاگرد کانئس شاهه عبداللطيف ڀٽائيءَ جو ڪلام نهايت دلچسپيءَ سان ٻڌندا هئا. 1917ع ۾ جڏهن مهاتما گانڌيءَ ستيا گره هلچل شروع ڪئي ته ان جو ساٿ ڏنائين. مهاتما گانڌي مظفرپور ۾ وٽس اچي ترسندو هو، انهيءَ ڏوهه ۾ کيس نوڪريءَ مان ڪڍي ڇڏيائون. ان کان پوءِ آچاريه ڪرپالاڻيءَ سڄي زندگي مهاتما گانڌيءَ جو ساٿ ڏنو. 1918ع ۾ پنڊت مدن موهن مالويه جو پرائيويٽ سيڪريٽري ٿي رهيو. 1919ع ۾ بنارس جي هندو يونيورسٽيءَ ۾ پروفيسر مقرر ٿيو ۽ سياسيات جو استاد بڻيو. 1920ع ۾ جليانوالا باغ واري واقعي تي مهاتما گانڌيءَ سِول نافرماني تحريڪ شروع ڪئي ته آچاريه ڪرپالاڻي به وديشِي ڪپڙن کي ساڙي هن تحريڪ ۾ شامل ٿي ويو ۽ ائين سال کن کان پوءِ وري اچي گانڌيءَ سان شريڪ ڪار ٿيو. 1922ع کان 1937ع تائين هو ”گجرات وديا پيٺ“ جو پرنسپال رهيو، 1934ع ۾ انڊيا ڪانگريس'>آل انڊيا ڪانگريس جو سيڪريٽري جنرل ٿيو ۽ 1946ع تائين اهو عهدو وٽس رهيو، آڪٽوبر 1946ع ۾ انڊيا ڪانگريس'>آل انڊيا ڪانگريس جو صدر منتخب ٿيو،انگريزن خلاف سياسي سرگرمين ۾ حصو وٺڻ ڪري ڪيترا ڀيرا جيل ويو. ورهاڱي بعد ڀارت جي قانون ساز اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊيو. 1951ع ۾ پنهنجي ڌار سياسي پارٽي ”ڪانگريس نيشنل ڊيموڪريٽ فرنٽ“ قائم ڪيائين، 1952ع کان 1957ع تائين لوڪ سڀا جو به ميمبر رهيو. آزاد خيال ۽ ڪشاده دل انسان هو. ڪيترن ئي ڪتابن جو مصنف هو. سندس وفات 19 مارچ 1982ع ۾ ٿي.
لفظ آچاريه ڪرپالاڻيھيٺين داخلائن ۾ پڻ استعمال ٿيل آھي
داخلا ۾ استعمال ٿيل تاريخون
1888.00.00 عيسوي
آچاريه ڪرپالاڻي1888ع ۾ حيدرآباد سنڌ ۾ ڄائو .
1982.00.00 عيسوي
آچاريه ڪرپالاڻي 19 مارچ 1982ع ۾ وفات ڪئي.
سياستدان - ڀاڱي جون ٻِيون داخلائون
ابڙو تاج محمدآغا بدرالدين دراني
احمد علي مجذوب
آغا تيمور خان پٺاڻ
اعجاز جکراڻي
امداد علي اعواڻ
بينظير ڀٽو شهيد
ارباب غلام رحيم
ارباب ذوالفقار علي
الطاف حسين