اسماعيل راهو
اسماعيل راهُو: ناميارو سياسي اڳواڻ ۽ شھيد فاضل راهوءَ جو ٻيو نمبر فرزند اسماعيل راهو، 20 مئي 1962ع تي پنھنجي اباڻي ڳوٺ راهوڪي، تعلقي گولاڙچي، ضلعي بدين ۾ ڄائو. شروعاتي تعليم پنھنجي ڳوٺ ۾ حاصل ڪرڻ کان پوءِ، اعليٰ ثانوي تعليم حيدرآباد ۾ پرايائين. هن پنھنجي سياسي سفر جي شروعات اسڪول واري دؤر ۾، عوامي تحريڪ جي ذيلي تنظيم ”سجاڳ ٻار تحريڪ“۾ شموليت سان ڪئي. ان تسلسل ۾ اڳتي هلي، ”سنڌي شاگرد تحريڪ“ ۾ سرگرم رهيو. 1986ع ۾ عوامي نئشنل پارٽيءَ ۾ شموليت اختيار ڪيائين. 1987ع ۾، سندس والد فاضل راهوءَ جي شھادت کان پوءِ، کيس ان ئي پارٽيءَ جي ”سينٽرل ايگزيڪيوٽو ڪاميٽيءَ“ ۾ کنيو ويو. چونڊن واري سياست جو آغاز، 1987ع ۾، بلدياتي چونڊن ۾ حصو وٺڻ سان ڪيائين ۽ ضلعي ڪائونسل بدين جو ميمبر بڻيو. 1988ع وارين عام چونڊن ۾ پي- ايس 49 تان، عوامي نئشنل پارٽيءَ جي اميدوار جي حيثيت سان حصو ورتو. 1988ع ۾ ئي ”سنڌي عوام جي قومي اتحاد“ جي اڳواڻ سٿ ۾ شامل ٿي، ڪالاباغ ڊيم خلاف جدوجھد ڪيائين ۽ 1989ع ۾ سنڌي اتحاد جو صدر بڻيو. 1990ع ۾ عوامي تحريڪ جي ٻن حصن ۾ ورهائجڻ کان پوءِ، اسماعيل راهو عوامي تحريڪ جي ٻئي حصي سان لاڳاپيل رهيو ۽ ان جو صدر چونڊيو. 1990ع جي عام چونڊن ۾، آزاد اميدوار جي حيثيت ۾ ڪاميابي ماڻيائين. بعد ۾، ڄام صادق عليءَ جي مخلوط سنڌ حڪومت ۾، لائيو اسٽاڪ ۽ منرل ڊولپمينٽ کاتي ۾ وزير ٿيو. 1993ع جي عام چونڊن ۾ ڪامياب نه ٿيو. 1995ع ۾ پنھنجي عوامي تحريڪ پارٽيءَ سميت مسلم ليگ (ن) ۾ شموليت اختيار ڪيائين. ان ئي پارٽيءَ جي پليٽ فارم تان 1997ع وارين عام چونڊن ۾ ڪاميابي ماڻيائين. بعد ۾ لياقت علي جتوئيءَ جي مخلوط حڪومت ۾ آبڪاريءَ ۽ محصولات (Excise & Taxation) جو وزير ٿيو. 1999ع ۾ غوث علي شاهه جي چيف ايڊوائيزريءَ ۾، پبلڪ هيلٿ انجنيئرنگ کاتي جو صلاحڪار ٿيو. پاڪستان مسلم ليگ (ن) جي سينٽرل ايگزيڪيوٽو ڪاميٽيءَ جو ميمبر ۽ سنڌ مسلم ليگ (ن) جو چيف ڪوآرڊينيٽر رهيو. بعد ۾ پاڪستان پيپلز پارٽيءَ ۾ شامل ٿيو ۽ زراعت کاتي، انوائرنمينٽل ڪلائيميٽ چينج، ڪوسٽل ڊولپمينٽ ۽ بورڊز ۽ يونيورسٽين جو وزير ٿيو. اسماعيل راهو ماڻهن کي نوڪريون ڏيڻ جي ڏوهه ۾ جيل به ويو. جيل کان آزاديءَ بعد هن ’جيل جا ڏينھن ۽ راتيون‘ جي نالي سان جيل ڊائري پڻ لکي. جيڪا ڇپجي چڪي آهي.
1961.00.00 عيسوي
اسماعيل راهو 20 مئي 1961ع تي پنهنجي اباڻي ڳوٺ ضلعي بدين ۾ ڄائو