اڪبر بگٽي

اڪبر خان بگٽي: نواب اڪبر ولد محراب خان بگٽي، 12 جولاءِ 1927ع تي کيتران (بلوچستان) ۾ ڄائو هو. اڪبر بگٽي، سر شھباز خان بگٽي جو پوٽو هو. ننڍي عمر ۾ هو ڪراچيءَ ۾ پڙهيو ۽ سندس سنڀال ڪجهه وقت علامه آءِ. آءِ. قاضيءَ جي گهر واري ايلسا قاضيءَ ڪئي ۽ سائين جي ايم سيد جي پٽ امير حيدر سان گڏ هن علامه آءِ آءِ قاضي ۽ ايلسا قاضي وٽ تعليم حاصل ڪئي. ان کانپوءِ هن ايچيسن ڪاليج لاهور ۽ آڪسفورڊ يونيورسٽيءَ مان تعليم حاصل ڪئي. هو سنڌي روانيءَ سان ڳالهائيندو هو. اڪبر بگٽي مئي 1958ع جي ننڍي چونڊ ۾ قومي اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊيو ويو. اها سيٽ ڊاڪٽر خانصاحب جي قتل ٿيڻ تي خالي ٿي هئي ۽ هو سرڪاري ڌر جو حامي ٿي ويو هو. وزيراعظم فيروز خان نون (ريپبليڪن) جي ڪابينا ۾ 20 سيپٽمبر 1958ع کان 7 آڪٽوبر 1958ع تائين گهرو معاملن جو وزير رهيو ۽ ملڪ ۾ مارشل لا لڳڻ بعد اها ڪابينا برطرف ڪئي ويئي هئي. 1960ع ۾ کيس گرفتار ڪري فوجي عدالت سزا ڏني ۽ هو ڪنھن به چونڊيل عھدي لاءِ نااهل ٿي ويو. قانوني پيچيدگين سبب هو 1970ع وارين عام چونڊن ۾ اميدوار نه ٿي سگھيو. بھرحال هن پنھنجي ننڍي ڀاءُ اسد نواز بگٽيءَ جي چونڊ مھم هلائي جيڪو نيشنل عوامي پارٽيءَ جي ٽڪيٽ تي بيٺو هو. بعد ۾ اسد نواز بگٽي نعپ جي حڪومت ۾ صوبائي وزير به ٿيو. اڪبر بگٽي جا نعپ جي قيادت سان خاص ڪري مير غوث بخش بزنجي سان اختلاف ٿي پيا. هن وفاقي حڪومت ۽ صدر ذوالفقار علي ڀٽي کي ”لنڊن پلان“ کان آگاه ڪيو، جنھن جي نتيجي ۾ سردار عطاءُالله جي صوبائي حڪومت 14 فيبروري 1973ع تي برطرف ڪئي ويئي. ٻئي ڏينھن وفاقي حڪومت اڪبر بگٽيءَ کي بلوچستان جو گورنر مقرر ڪيو ۽ صوبي ۾ فوج مقرر ڪري ’نعپ‘ جي اڳواڻن ۽ ڪارڪنن جون وڏي پيماني تي گرفتاريون شروع ڪيون ويون. پھرين جنوري 1974ع تي هن گورنريءَ جي عھدي تان استعفيٰ ڏني. بلوچستان ۾ آپريشن ڪيو ويو ۽ اڪبر بگٽيءَ ان آپريشن جي حمايت ڪئي. 1988ع ۾ هو بلوچستان نيشنل الائينس ۾ شامل ٿيو ۽ 4 فيبروري 1989ع تي بلوچستان جو وڏو وزير مقرر ٿيو. تڏهن محترمه بينظير ڀٽو وزيراعظم هئي. بگٽيءَ جي حڪومت ڪجهه معاملن تي ساڻس اختلاف ڪندي رهي. نيٺ 6 آگسٽ 1990ع تي صدر جي حڪم تي وفاقي ۽ صوبائي حڪومتون برطرف ڪيون ويون. 1990ع وارين چونڊن لاءِ اڪبر بگٽيءَ جمهوري وطن پارٽي ٺاهي جيڪا صوبي ۾ اڪيلي اڪثريتي پارٽيءَ طور اڀري. 1993ع ۾ اڪبر بگٽي پاڪستان جي صدارت جي چونڊ ۾ بيهڻ جو اعلان ڪيو، پر بعد ۾ هٿ کڻي ويو ۽ سردار فاروق احمد لغاريءَ جي حمايت جو اعلان ڪيائين. 1997ع ۾ اڪبر بگٽي ٻيھر جمهوري وطن پارٽيءَ جي ٽڪيٽ تي قومي اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊيو. بلوچستان جي بگٽي علائقي ۾ جڏهن هٿيار بند ويڙهه شروع ٿي ته هو 2005ع ۾ روپوش ٿي ويو ۽ 26 آگسٽ 2006ع تي ڪوهلو جي جبلن جي هڪ غار ۾ قتل ڪيو ويو. اها جاءِ ڪوئيٽا کان 150 ڪلوميٽر اوڀر ۾ آهي. اڪبر بگٽيءَ کي پھرين سيپٽمبر 2006ع تي ديره بگٽي جي اباڻي قبرستان ۾ دفنايو ويو. اڪبر بگٽي ٻه شاديون ڪيون. کيس سليم بگٽي، طلال بگٽي، ريحان بگٽي، جميل بگٽي ۽ جمال بگٽي پٽ ٿيا، جن مان سليم ۽ طلال بگٽي موجوده وقت ۾ سياست ۾ سرگرم آهن.

داخلا ۾ استعمال ٿيل تاريخون

1927.07.12  عيسوي

نواب اڪبر، 12 جولاءِ 1927ع تي کيتران ۾ ڄائو.

1989.02.04  عيسوي

اڪبر خان بگٽي، 4 فيبروري 1989ع تي بلوچستان جو وڏو وزير مقرر ٿيو.

2006.08.26  عيسوي

اڪبر بگٽي کي 26 آگسٽ 2006ع تي ڪوهلو جي جبلن جي هڪ غار ۾ قتل ڪيو ويو.

سياستدان - ڀاڱي جون ٻِيون داخلائون