داخلا نمبر	288
عنوان	باهه
شاخ	مختلف
پڙهيو ويو	2765 ڀيرا
داخلا جو حوالو	انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا - جلد پهريون

باهه يا آتش

ماچيس جي تيليءَ سان باهه ٻارڻ

لائيٽر سان باهه ٻارڻ

ايمرجنسيءَ ۾ باهه وسائڻ جا اوزار

اوائلي انسان جي باهه ٻارڻ جا طريقا

باهه

باهه: هي قديم عنصر آهي، جيڪو زمين تي ٻين ’آدي‘ (هميشه قائم رهندڙ) عنصرن سان گڏ وجود ۾ آيو. يونانين ۽ ان کان پوءِ مصرين جن چئن عنصرن کي بنيادي قرار ڏنو، تن ۾ باهه به شامل آهي. هوا، باهه، پاڻي ۽ مٽي بنيادي عنصر آهن. يوناني فلسفين کان پوءِ ايرانين باهه کي مقدس عنصر ڄاڻي، اُن جي پوڄا ڪرڻ شروع ڪئي. بابل ۽ نينوا جي تهذيب ۾ باهه جي پوڄا لاءِ وڏا آتش ڪدا ٺاهيا ويا. زردشتي دستور مطابق اُها جاءِ جتي مقدس باهه رکي وڃي ٿي، عموماً اٺ - ڪنڊي ٺاهي ويندي هئي، جنهن جي وچ ۾ آتشدان هوندو هو. آهستي آهستي اهو دستور ٿي ويو ته مقدس باهه تي سج جي روشني نه پوي، تنهن ڪري عبادتگاهه اونداها رهڻ لڳا هئا. 31 هه/651ع ۾ جڏهن بلخ فتح ٿيو ته اَهڙن آتش ڪدن جي باهه هميشه لاءِ ٿڌي ٿي ويئي. هندو ڌرم ۾ ’اندر ديوتا‘، باهه جو ديوتا سڏيو وڃي ٿو.