فقير بشير احمد لغاري
بشير احمد لغاري، فقير: محقق فقير بشير احمد لغاري، 4 فيبروري 1945ع تي تعلقي ڊگهڙي، ضلعي ميرپورخاص جي ڳوٺ غلام علي لغاري (دونهائو شريف) ۾ فقير عبدالله لغاريءَ جي گهر ۾ جنم ورتو. هن ديني تعليم ڳوٺ جي مدرسي مان ۽ دنيوي تعليم مقامي اسڪولن مان حاصل ڪئي. سندس ادب ڏانهن لاڙو والد صاحب جا گڏ ڪيل ڪتاب پڙهڻ سان ٿيو. اڳتي هلي هن ڳوٺ ۾ عوامي لائبرريءَ جو بنياد وڌو، جنهن جو افتتاح 1966ع ۾ پير پاڳاري شاهه مردان شاهه (ثاني) ڪيو هو. هن وقت ان لائبرريءَ ۾ پنج هزارن جي لڳ ڀڳ ڪتاب ۽ ناياب قلمي نسخا ۽ مختلف دورن جا سڪا، تلوارون، ڍالون، گز ڪمان ۽ قديم آثارن سان ملندڙ پٿر ۽ ٻيون نشانيون محفوظ ڪيل آهن. هن ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ، غلام علي الانا، معمور يوسفاڻي، ڊاڪٽر نواز علي شوق، عبدالجبار جوڻيجي، عبدالله ورياهه ۽ ٻين سان گڏجي سنڌ جي تاريخ تي تحقيقي ڪم پڻ ڪيو آهي. کيس 88-1987ع ۾ ضلعي ڪائونسل ٿرپارڪر پاران ٿر ۾ رهندڙ بلوچ قبيلن بابت تحقيق جو ڪم سونپيو ويو هو. ان ذميواريءَ کي پورو ڪرڻ لاءِ هن ٿر جي مختلف ڳوٺن ۾ وڃي تحقيق ڪئي. هن 1992ع ۾ ‘ٿر سيمينار’ ۾ ‘ٿر جو مختصر تعارف’ عنوان سان مقالو پڙهيو، جيڪو عبدالقادر منگيءَ جي ڪتاب ‘ٿر’ ۾ شامل آهي. ان کان سواءِ سنڌ جي ماڳن مڪانن تي سندس ڪيترا تحقيقي مضمون ‘نئين زندگي ’ ۽ ‘نئون نياپو’ سميت مختلف رسالن ۾ شايع ٿي چڪا آهن. هن خليفي نبي بخش قاسم ۽ نواب ولي محمد لغاريءَ سميت ٻين ڪيترين علمي ادبي شخصيتن ۽ شاعرن تي تحقيقي مقالا لکيا آهن. هن پراڻ درياهه تي تحقيقي ڪم ڪيو آهي. پاڻ پنهنجي لائبرريءَ ۾ گذريل ڪيتري عرصي کان هر آچر جي ڏينهن تي ڪچهري ڪوٺائيندو آهي. هن وقت اباڻي ڳوٺ ۾ رهي ٿو ۽ تحقيقي ڪم جاري رکيو اچي.
1945.02.04 عيسوي
محقق فقير بشير احمد لغاري، 4 فيبروري 1945ع تي تعلقي ڊگهڙي، ضلعي ميرپورخاص جي ڳوٺ غلام علي لغاري (دونهائو شريف) ۾ فقير عبدالله لغاريءَ جي گهر ۾ جنم ورتو.