تال تمامي ( وڄت )

تال تمامي (وڄت ):هي تال محترم منظور نقوي صاحب جو ايجاد ٿيل آهي، جيڪو ڪلام پاڪ جي هڪ آيت ”تمت ڪلت ربڪ صدقاً وعدلا“ تي ٻڌل آهي. هي تال ايڪيهين ماترائن جو آهي. لئيڪاريءَ ۾ هي تال ڪٿي استعمال ٿئي ٿو يا نه، موجوده دور جا وڄتا اڻڄاڻائيءَ جو اظهار ڪن ٿا ۽ ان کي ساڍ جو تال چون ٿا- پر ڳڻڻ سان هي 17 ماترائن جو تال آهي. بهرحال جيئن ته وڄت ۾ ڪو نه آهي، ان لاءِ پوري پروڙ نه ٿي پوي. ٻول هي آهن:
ڌا- ڌن- تٽ- ڪٽ- تٽ- ڪٽ- ڌا گي ڌن- ت- ڌا گي ڌن.
تالن جا قسم (بيان ):تالن جا قسم هيٺ ڏجن ٿا:
1- ڀون تال =19 ماترائون 2- پورن تال= 23 ماترائون
3- پرمان تال =17 ماترائون4- شيڪر تال =14 ماترائون
5-سم تال =10 ماترائون 6-منٽري تال =11 ماترائون
7- سار تال =8 ماترائون 8-اوپرن تال = 12 ماترائون
9-اوڌي تال =16 ماترائون 10-رائو تال = 20 ماترائون
11-مڌر تال =7 ماترائون 12-ڪدمب تال = 6 ماترائون
13-جَن تال =8 ماترائون 14-سُر تال = 10 ماترائون
15-ڪَرتال تال =12 ماترائون 16-آد تال = 8 ماترائون
17-شنک تال= 7 ماترائون18-دوشڪر تال =9 ماترائون
19-ليل تال =11 ماترائون20-ڀوڳ تال = 13 ماترائون
21-گپت تال = 10 ماترائون 22-ويد تال =14ماترائون
23-لو پ تال = 18ماترائون 24-ڌبر تال =22 ماترائون
25-پُت تال = 14 ماترائون 26 -چڪر تال = 05 ماترائون
27- ڪل تال = 07 ماترائون28-راج تال =09 ماترائون
29-بِندو تال =11 ماترائون 30-مان تال =04 ماترائون
31-شڌ تال =03 ماترائون32-رتي تال = 05 ماترائون
33-رام تال=07 ماترائون34-بَسُو تال = 09 ماترائون
35-ليک تال= 12 ماترائون 36-چچت پُٽ تال = 35 ماترائون
37-چاچ پٽ تال = 24 ماترائون38-سِندو سٽا تال = 48 ماترائون
39- شٽ پتا پُتر تال = 48 ماترائون40- اُدوهٽ تال =24 ماترائون
41- درپن تال =12 ماترائون42- چرچري تال=40 ماترائون
43- سنگهه ليلا تال = 14 ماترائون44- ڪندري تال =24 ماترائون
45- سنگهه بڪرم تال = 64 ماترائون46- رنگ تال'>شري رنگ تال
=32 ماترائون47- رتِي ليل تال =64 ماترائون48-رنگ تال =
16 ماترائون49-پدي ڪرم تال =32 ماترائون50-گج ليلا تال =17 ماترائون51- تِر ڀن تال =24 ماترائون52- بيرو ڪرم تال = 16 ماترائون53- هنس ليل تال =9 ماترائون54-برن ڀن تال =16 ماترائون55-رنگ ديوتن تال = 40 ماترائون56-پرت نبگ تال =32 ماترائون57-راج چورامنبي تال =48 ماترائون58-راج تال =8 ماترائون59-سنگهه وڪرت تال =68 ماترائون60-بَن مالي تال =
24 ماترائون61-چَتُرستر برن تال = 32 ماترائون62-ترستر برن تال= 24 ماترائون63-مشر برن تال =27 ماترائون64-رنگ پرديپ تال = 40 ماترائون65-هنس ناد تال =32 ماترائون66-سِنک ناد تال= 32 ماترائون
67-مل ڪامود تال= 16 ماترائون68-شرڀ ليل تال=22 ماترائون
69-رنگا پرن تال =36 ماترائون70-ترنگ ليل تال =08 ماترائون
71-چيشري تال = 32 ماترائون
72-وجيانندن تال =32 ماترائون73-پرتي تال =08 ماترائون
74-دُتيال تال = 08 ماترائون75-مڪرند تال =24 ماترائون
76-ديپڪ تال=27 ماترائون77- نندن تال =20 ماترائون
78- چَنس تال =14 ماترائون79-چتر مک تال =
28 ماترائون وغيره.
ياد رهي ته مٿي ڏنل تال يا ڪجهه ٻيا تال جن جو هتي ذڪر نه ڪيو ويو آهي. اهي بنيادي ستن تالن يعني (1) ڌروا تال، (2) مُٺ تال، (3) جهنپ تال، (4) ترپٽ تال، (5) آٺ تال، (6) روپڪ تال، (7) ايڪتال مان ئي ٺهيل آهن. صرف لگهو يا ماترائن جي عرصي کي وڌائي گهٽائي ٺاهيا ويا آهن، پر هن دور ۾ يا مغلن جي دور ۾ به انهن جي وڄائڻ جو رواج ڪو نه هو. هاڻي ته اهي وڄايا ئي ڪو نه ٿا وڃن. هتي صرف ڄاڻ لاءِ ڪجهه تال ڏنا ويا آهن، جن جو ذڪر ڀاتکنڊي صاحب ڪيو آهي.

موسيقي رقص - ڀاڱي جون ٻِيون داخلائون