حاجي غلام حسين، ڊاڪٽر: ڊاڪٽر حاجي غلام حسين ڪراچيءَ جو مشهور سياستدان ۽ ليکڪ ٿي گذريو آهي. هن 9 جولاءِ 1892ع تي جنم ورتو. حج واري ڏينهن ڄمڻ سبب سندس والدين مٿس ’حاجي‘ نالو رکيو. هن انگريزي تعليم سنڌ مدرسي ڪراچيءَ مان ورتي ۽ اتان مئٽرڪ پاس ڪرڻ بعد بمبئيءَ جي گرانٽ ميڊيڪل ڪاليج مان 1918ع ۾ ايم. بي. بي. ايس ڪيائين، جنهن بعد ڪراچيءَ ميونسپالٽيءَ جي وارڊ نمبر 5 ۽ لياريءَ مان ميمبر چونڊيو. ان وقت انفلوئنزا جي بيماريءَ سبب دنيا ۾ لکين ماڻهو اجل جو شڪار ٿيا. ان مشڪل وقت ۾ ڊاڪٽر حاجي ڪراچيءَ جي مختلف علائقن: لياري ڪوارٽر، شير شاهه، گوليمار، لالو کيت ۾ غريبن جي ڪافي مدد ڪيائين. 1919ع ۾ جڏهن ڪانگريس ۽ خلافت جي تحريڪن زور ورتو ته هن انهن ۾ حصو ورتو ۽ ڪراچيءَ ۾ ٻنهي جماعتن جي ’والنٽيئر ڪور‘ جو اعزازي سيڪريٽري ٿي رهيو. بمبئيءَ ۾ پڙهڻ وقت مولانا شوڪت عليءَ جي جاري ڪيل اخبار ’خدام ڪعبه‘ ۾ به ڪم ڪيائين. ڪراچي ميونسپل اسڪول بورڊ جو به ميمبر رهيو. ڊاڪٽر حاجي مسٽر هوشنگ ڊنشا جي مدد سان ڪراچيءَ جي لياري ڪوارٽر لاءِ ميونسپالٽيءَ طرفان هڪ ’پلاٽ ڪاميٽي‘ مقرر ڪرائي، جنهن ۾ غريبن کي گهرن ٺاهڻ لاءِ عارضي پلاٽ ڏنا ويا، جن تي هزارين بلوچ، ڪڇي ۽ ٻيا غريب ماڻهو گهر اڏي اچي ويٺا.
هيءُ ڪراچي ميونسپالٽيءَ جي هيلٿ ڪاميٽيءَ جو چيئرمئن به رهيو، جنهن دوران ڪراچيءَ جي مختلف علائقن ۾ زناني بيمارين بابت ڪيتريون اسپتالون کولرايائين. 1927ع ۾ ڪراچي ميونسپالٽيءَ جي ميمبرشپ تان استعيفا ڏئي، ميونسپالٽيءَ جي وچڙندڙ بيمارين واري وارڊ ۾ ٿوري وقت لاءِ نوڪري ڪيائين. ان کان پوءِ لاڙڪاڻي ضلعي لوڪلبورڊ ۾ ضلعي هيلٿ آفيسر مقرر ٿيو. جنهن دوران ضلعي لوڪلبورڊ جي صدر سر شاهنواز ڀُٽي جي مدد سان لاڙڪاڻي ضلعي ۾ مختلف اسپتالون قائم ڪرائي، ڪيتريون تربيت يافته دايون مقرر ڪيائين، پيئڻ جي پاڻيءَ لاءِ کوهه کوٽرايائين. لاڙڪاڻي ضلعي جي ريڊ ڪراس سوسائٽيءَ جو سيڪريٽري به رهيو. 1940ع ۾ لوڪلبورڊ مان استعيفا ڏئي ڪراچيءَ ۾ خانگي اسپتال کوليائين.
ڊاڪٽر حاجي غلام حسين سٺو ليکڪ به هو. انگريزي، اردو، فارسي، عربي، گجراتي ۽ سنڌيءَ کان سواءِ مقامي ٻولين تي دسترس رکندو هو. ڪجهه ڪتاب به لکيائين. سندس ڪيترائي مضمون مختلف اخبارن ۽ رسالن ۾ ڇپيا، جن کي ڪتابي صورت ۾ ڇپايائين.
ڊاڪٽر حاجي غلام حسين 15 نومبر 1974ع تي وفات ڪري ويو.
1892.07.09 عيسوي
ڊاڪٽر حاجي غلام حسين ڪراچيءَ جو مشهور سياستدان ۽ ليکڪ ٿي گذريو آهي. هن 9 جولاءِ 1892ع تي جنم ورتو.
1947.11.15 عيسوي
ڊاڪٽر حاجي غلام حسين 15 نومبر 1974ع تي وفات ڪري ويو.