خواجه خورشيد انور
خواجه خورشيد انور
خواجه خورشيد انور: مشهور موسيقار خواجه خورشيد انور 21 مارچ 1913ع تي ميانواليءَ ۾ جنم ورتو. سندس واسطو ڪنهن موسيقار گهراڻي سان نه هو، پر سندس والد خواجه فيروز الدين موسيقيءَ جو وڏو شوقين هو، ۽ پنهنجي گهر ۾ موسيقيءَ جون محفلون ڪرائيندو هو، پاڻ ان وقت ڊپٽي ڪمشنر هو. انهن محفلن ۾ استاد توڪل حسين، استاد عبدالوحيد خان، استاد عاشق علي خان، استاد غلام علي خان، استاد ننڍو غلام علي خان، فيروز نظامي ۽ رفيق غزنويءَ جهڙا گائڪ شريڪ ٿيندا هئا. هنن محفلن خواجه خورشيد انور ۾ به موسيقيءَ جو شوق پيدا ڪيو ۽ هن استاد توڪل حسين خان کان موسيقيءَ جي باقاعدي سکيا ورتي، ان سان گڏ سندس تعليم جو سلسلو به جاري رهيو. شاگرديءَ واري دور ۾ انگريزن خلاف تشدد پسند تحريڪ سان به لاڳاپيل رهيو ۽ هندستان جي مشهور انقلابي ڀڳت سنگهه کي ڪاليج جي ليبارٽريءَ مان تيزاب فراهم ڪرڻ جي الزام ۾ قيد جون سختيون سٺائين. 1935ع ۾ ايم. اي (فلسفو) ۾ پهرين پوزيشن ۽ گولڊ ميڊل حاصل ڪيائين. 1936ع ۾ آئي. سي. ايس ۾ هندستان مان پهرين پوزيشن کنيائين. استاد توڪل حسين خان کان موسيقيءَ جي باقاعدي تربيت حاصل ڪرڻ کان پوءِ آل انڊيا ريڊيو دهليءَ تي موسيقيءَ جي پروگرامن جو انچارج ٿيو. 1940ع ۾ هن فلمي دنيا جو رخ ڪيو ۽ اي. آر ڪاردار جي دعوت تي فلم ’ڪڙمائي‘ جي موسيقي ترتيب ڏنائين. ان کان پوءِ هن هيٺين فلمن جي موسيقي ترتيب ڏني: ’اشارا‘، ’پرک‘، ’يتيم‘، ’پروانه‘، ’پگ ڊنڊي‘، ’آج اور ڪل‘، ’سنگهار‘، ’نشانه‘ ۽ ’نيلم پري‘. هن 1946ع ۽ 1949ع ۾ سال جي بهترين موسيقار جو اعزاز حاصل ڪيو. 1952ع ۾ پاڪستان آيو ۽ ٻن ٽن سالن جي خاموشيءَ کان پوءِ 1955ع ۾ فلم ’انتظار‘ جي شروعات ڪيائين. ان فلم جي موسيقي ۽ڪهاڻي به خواجه خورشيد جي ئي تخليق هئي. انهي سال بهترين ڪهاڻي، بهترين موسيقي ۽ بهترين فلم جا صدارتي اوارڊ به حاصل ڪيائين. هن فلم ’انتظار‘ کان پوءِ ’زهر عشق‘، ’جهومر‘، ’ڪوئل‘، ’گهونگهٽ‘، ’چنگاري‘، ’همراز‘، ’هير رانجها‘، ’حيدر علي‘ ۽ ’مرزا جٽ‘ جهڙين ڪامياب فلمن جي موسيقي ترتيب ڏني. انهن فلمن لاتعداد انعام ۽ اوارڊ حاصل ڪيا. 1980ع ۾ کيس حڪومت پاڪستان ’ستاره امتياز‘ ڏنو. ريڊيي پاڪستان جي ’سگنيچر ٽيون‘ به سندس ئي تخليق ڪيل آهي. هن جو وڏو ۽ يادگار ڪارنامو ’آهنگ خسروي‘ آهي، جيڪو ٽيهن لانگ پليز تي مشتمل هڪ البم آهي، جنهن ۾ پاڪ- هند جي ڪلاسيڪي موسيقيءَ جي معروف گهراڻن جا 90 راڳ محفوظ ڪيا ويا آهن. خواجه خورشيد انور 30 آڪٽوبر 1984ع تي وفات ڪئي.
لفظ خواجه خورشيد انورھيٺين داخلائن ۾ پڻ استعمال ٿيل آھي
داخلا ۾ استعمال ٿيل تاريخون
1913.03.21 عيسوي
مشهور موسيقار خواجه خورشيد انور 21 مارچ 1913ع تي ميانواليءَ ۾ جنم ورتو.
1984.10.30 عيسوي
خواجه خورشيد انور 30 آڪٽوبر 1984ع تي وفات ڪئي
شخصيتون - ڀاڱي جون ٻِيون داخلائون
آچاريه ڀڳوان ديوارشد محمود
چاند بيبي
جڳت پتي جوشي
اسماعيل چانڊيو
صالح حاجاڻو
بخش علي خاصخيلي
پنا لال بي ڪشوراڻي
چنڙ مهرالدين
ٺٽوي درويش مٺو