روبينا قريشي
روبينا قريشي
روبينا قريشي: گائڪيءَ جي دنيا ۾ روبينا قريشيءَ جو نالو اهم آهي. سندس جنم 19 آڪٽوبر 1940ع تي صدر، حيدرآباد ۾ ٿيو. سندس والد جو نالو الاهي بخش شيخ آهي. روبينا قريشيءَ جو اصل نالو عائشه شيخ هو. هن جو وڏو ڀاءُ عبدالغفور شيخ به ڳائيندو هو، پر روبينا قريشيءَ ۾ ڳائڻ وارو شوق اسڪول جي ماحول ۾ پيدا ٿيو. پرائمري اسڪول ۾ پڙهائيءَ دوران روبينا کي دادي ليلان وتيءَ جھڙي سٻاجهي ۽ هوشيار استاد ملي، جنهن سندس تربيت ڪئي، جنهن جي نتيجي ۾ هوءَ حمد، نعت ۽ دعائن سان گڏ قومي نغما به ڳائيندي هئي ۽ ڊرامن ۾ حصو وٺندي هئي، جنهن کانپوءِ گورنمنٽ گرلس ڪاليج جي پرنسپال آپا شمس عباسي ٿي، جنهن پڻ روبينا قريشيءَ جي همت افزائي ڪئي. 17 آگسٽ 1955ع تي ريڊيو پاڪستان حيدرآباد جو بنياد رکيو ويو ته ريڊيو طرفان حيدرآباد جي سمورن اسڪولن ۽ ڪاليجن کي خط اماڻيا ويا ته باصلاحيت شاگردن ۽ شاگردياڻين کي ريڊيو تي موڪليو وڃي. جڏهن روبينا قريشي ريڊيو پاڪستان حيدرآباد وئي، تڏهن هوءَ نائين درجي ۾ پڙهندي هئي، ريڊيو تي سندس ملاقات مشهور پروڊيوسر ايم. بي (محمد بخش) انصاري ۽ ميوزڪ ڊائريڪٽر ماسٽر محمد ابراهيم سان ٿي، جن سندس آڊيشن وٺي کيس ٻين فنڪارن سان گڏ ڪورس ۾ ڳارايو. ڪجهه عرصي کانپوءِ روبينا قريشي اڪيلي سِر ڳايو، هن پهريون ڪلام ’پيرين پوندي سانءِ، چوندي سانءِ، رهي وڃ رات ڀنڀور ۾‘ ڳايو، جنهن کانپوءِ هن شاهه عبداللطيف ڀٽائي ۽ سچل سرمست جا ڪلام ۽ ڪيترائي لوڪ گيت ڳايا. روبينا قريشي گهڻي قدر ماسٽر محمد ابراهيم، استاد محمد جمن، استاد نظر حسين جي موسيقيءَ ۾ ڪلام ڳايا. ريڊيو پاڪستان تي سندس گهڻي ۾ گهڻا ڪلام ايم. بي. انصاري ۽ خواجا امداد عليءَ رڪارڊ ڪيا. روبينا قريشي، ريڊيو پاڪستان حيدرآباد، ڪراچي، لاهور ۽ ڍاڪا تي به ڳائي مڃتا ماڻي. پاڪستان ٽيليويزن تي کيس عبدالڪريم بلوچ متعارف ڪرايو. هن سنڌي فلمن مان سسئي پنهون، گهونگهٽ لاهه ڪنوار، جا گانا پڻ ڳايا. روبينا قريشي جيتوڻيڪ ماسٽر محمد ابراهيم ۽ استاد محمد جمن کان سکيا ورتي، پر باقاعدي تربيت لاهور ۾ استاد ڇوٽي غلام علي کان ورتائين. هن اردو، سنڌي، سرائيڪي، بلوچي، پشتو، پنجابي ۽ بنگاليءَ ۾ ڳايو. روبينا قريشي انڊونيشيا، چين ، ترڪي، ڀارت، برطانيه ۽ آمريڪا ۾ پنهنجي فن جو مظاهرو ڪري مڃتا ماڻي. شروع ۾ هن ريڊيو پاڪستان تي پروگرام ڪرڻ دوران اعتراضن کان بچڻ لاءِ عائشه مان نالو تبديل ڪري روبينا رکيو ۽ پوءِ ان ئي نالي سان سڃاتي وئي، جڏهن ته 1970ع ۾ پاڪستان فلم انڊسٽريءَ جي تمام وڏي اداڪار مصطفيٰ قريشيءَ سان شادي ٿيڻ کانپوءِ هوءَ روبينا مان روبينا قريشي بڻجي وئي. ان زماني ۾ مصطفيٰ قريشي ريڊيو پاڪستان جو پروڊيوسر هو. انهيءَ سال (1970ع) ۾ ئي غلام مصطفيٰ قريشي، پنهنجي ونيءَ سميت لاهور هليو ويو، جتي روبينا، ڇوٽي غلام عليءَ کان راڳ جي سکيا ورتي. سندس هڪ آڊيو البم پڻ رليز ٿيو. هوءَ روزانو ٻه ڪلاڪ رياض ڪندي هئي ۽ راڳڻين ۾ ڀيروي ۽ ملهار کي پسند ڪندي هئي. روبينا قريشي 1974ع ۾ سنڌ يونيورسٽيءَ مان ايم. اي مسلم هسٽريءَ ۾ ڪئي 1967/1968ع ۾ حمايت الاسلام اسڪول حيدرآباد ۾ سيڪنڊري ٽيچر پڻ رهي. عملي زندگيءَ ۾ روبينا قريشي سماج سڌارڪ پڻ رهي ۽ بلائينڊ ويلفيئر ايسوسيئيشن ليڊيز ونگ جي اڳواڻ هئي. 1996ع ۾ کيس قلندر لال شهباز اوارڊ ۽ خواجه غلام فريد اوارڊ مليا، کيس ’بلبل سنڌ‘ ۽ ‘ڪوئل سنڌ’ جا لقب مليا. روبينا قريشيءَ کي هڪ نياڻي اربيلا ۽ هڪ پٽ محمد عامر جو اولاد ٿيو. سنڌ جي هن ليجنڊ وڏو عرصو بيمار رهڻ بعد 13 جولاءِ 2022ع تي وفات ڪئي.
لفظ روبينا قريشيھيٺين داخلائن ۾ پڻ استعمال ٿيل آھي
داخلا ۾ استعمال ٿيل تاريخون
1940.10.19 عيسوي
گائڪيءَ جي دنيا ۾ روبينا قريشي جو نالو اهم آهي. سندس جنم 19 آڪٽوبر 1940ع تي صدر، حيدرآباد ۾ ٿيو.
2022.07.13 عيسوي
روبينا قريشي 13 جولاءِ 2022ع تي وفات ڪئي.
شخصيتون - ڀاڱي جون ٻِيون داخلائون
دين محمد بوبڪائي مخدومپير مظهرالحق
تغلق غياث الدين بلبن
عمر شريف
سليمان قاضي ڊاڪٽر
جان الله شاهه عاشق
رُٿ فاءَ، ڊاڪٽر Dr. Ruth Pfau
گلشير راهو
چانڊيو شادي خان ۽ سندس مقبرو
آصف پھوڙ گامون