روحل واءِ (ڳوٺ): روحل واءِ، ضلعي عمرڪوٽ جو مشهور علمي، ادبي ۽ تاريخي حيثيت وارو ڳوٺ آهي، جيڪو عمرڪوٽ شهر کان اوڀر طرف هڪ ميل جي پنڌ تي واقع آهي. هن ڳوٺ تي هي نالو صوفي شاعر روحل فقير جي نسبت سان پيو، جيڪو هن ڳوٺ ۾ ڀٽ تي اچي رهيو. هن اتي رياضتون ڪيون ۽ چلا ڪاٽيا هئا. هن ڳوٺ کي ’پدمات جا پَٽ‘ به چوندا آهن، جنهن کي روحل فقير ۽ مراد فقير سميت ڪيترن بزرگ شاعرن ڳايو آهي. هي ڳوٺ آباديءَ وڌڻ سبب هن وقت عمرڪوٽ شهر کي ويجھو پئجي ويو آهي. ان کانسواءِ شهر جي آبادي وڌڻ سبب شهر جون حدون پڻ ڳوٺ طرف وڌيون آهن. هن ڳوٺ ۾ ساند، مڱريا، ڀيل، مهر، بجير، اوڏ، مڱڻهار ۽ ٻيون ذاتيون آباد آهن. سنڌ جي مشهور انقلابي شاعرن حليم باغي، جمن دربدر، حاجي ساند ۽ اسحاق ساند جو تعلق به هن ڳوٺ سان ئي آهي.