روچـيـرام ڪامـريـڊ

روچـيـرام، ڪامـريـڊ: سنڌ جي مشهور انقلابي هاري اڳواڻ ۽ ترقي پسند دانشور، ڪامريڊ روچيرام جو جنم تـنـو مـل لـوهاڻـي جـي گهــر ۾، 21 آگسٽ 1928ع تي مٺي، ضلعي ٿرپارڪر ۾ ٿيو. ابتدائي تعليم مٺيءَ مان سنڌي، سنسڪرت ۽ هنديءَ ۾ حاصل ڪيائين. مئٽرڪ پڻ مٺيءَ مان پاس ڪري، 1946ع ۾ ڊي. جي نيشنل ڪاليج حيدرآباد (ڦليلي، گورنمينٽ ڪاليج حيدرآباد) ۾ داخلا ورتائين. ورهاڱي جي لڏپلاڻ جي ڪري سنڌ ۾ مهاجرن جي آمد سبب ڪاليج ڪافي متاثر ٿيو، جنهنڪري روچيرام تعليم ڇڏي واپس مٺيءَ آيو. 1949ع ۾ ٻيهر ايس. ايم لا ڪاليج ڪراچيءَ ۾ داخلا ورتائين. فرسٽ ايئر ايل. ايل. بي 1951ع ۾ سنڌ يونيورسٽي، ڪراچيءَ مان ڪيائين. ساڳئي سال سنڌ يونيورسٽي حيدرآباد منتقل ڪئي وئي. 1952ع ۾ ڪراچي يونيورسٽي مان ايل. ايل. بي جو امتحان پاس ڪرڻ کانپوءِ، ديوان ڏئيل مل ائڊووڪيٽ سان گڏ حيدرآباد ۾ وڪالت شروع ڪيائين. 1954ع ۾ بي. اي آنرس سنڌ يونيورسٽي، حيدرآباد مان ڪرڻ کان پوءِ ميرپورخاص ۾ وڪالت شروع ڪيائين. 1961ع ۾ ميرپورخاص ۾ لا ڪاليج کليو ته ڪامريڊ روچيرام ان ۾ پروفيسر مقرر ٿيو. ڪامريڊ روچيرام سياست جي شروعات شاگرديءَ جي زماني کان انڊين نيشنل ڪانگريس جي ميمبر ٿيڻ سان ڪئي. 1956ع ۾ جڏهن حسين شهيد سهروردي، عوامي ليگ جو صدر هو ته روچيرام به عوامي ليگ جو ميمبر بڻيو. 1958ع ۾ نيشنل عوامي پارٽي (نعپ) جو ميمبر ٿيو ۽ ڪافي سرگرم رهيو. ڪميونسٽ پارٽي ۽ سنڌ هاري ڪميٽيءَ ۾ به انتهائي فعال ڪردار ادا ڪيائين، پر ان جو باضابطه ميمبر نه بنيو. هارين ۽ مزدورن جي ڀلائيءَ لاءِ خدمتون سرانجام ڏيڻ ڪري کيس ’ڪامريڊ‘ سڏيو ويو ۽ اهو سندس نالي جو حصو ٿي ويو. ڪامريڊ حيدربخش جتوئي ۽ ڪامريڊ غلام محمد لغاريءَ جو دوست ۽ همڪار رهيو. شهيد ذوالفقار علي ڀُٽي سان ذاتي دوستي ۽ مير برادران سان انتهائي ويجهائيءَ هجڻ جي ڪري پيپلز پارٽيءَ جو بنيادي ميمبر ٿيو.1967ع ۾ ٿرپارڪر ضلعي لاءِ پيپلزپارٽي جو پهريون صدر مقرر ڪيو ويو. ايوب خان، يحى خان ۽ ضياءُ الحق جي مارشل لا دوران قيد ڪاٽيائين. لاڳيتو پندرهن سالن تائين انساني حقن جي ڪميشن ۽ ڪائونسل ميمبر ٿي رهيو ۽ سنڌ يونيورسٽي لا ڪاليجز جي بورڊ آف گورنرس جو ميمبر به رهيو. 2003ع ۾ وڪالت جا 50 سال پورا ٿيڻ تي ميرپورخاص بار ايسوسيئيشن سندس خدمتن جي مڃتا طور گولڊن جوبلي جشن ملهايو، جنهن ۾ هن وڪالت تان رٽائر ٿيڻ جو اعلان ڪيو. ڪامريڊ روچيرام سياست، حالات حاضره، سياحت، ثقافت ۽ ٻين انيڪ موضوعن تي لاتعداد مضمون لکيا آهن. ڪامريڊ روچيرام جي تصنيفن ۾: (1) هندولا، (2) ڏنم هوت هٿـن سـان، (3) ڳالهيون ڪاڪ ڪنڌيءَ جون، (4) نئيـن سيـاسـي سـوچ، (5) ٽيننسي ائڪٽ جو سنڌي ترجمو- ڇپيل آهن. ان کانسواءِ ڪافي مواد ڇپائيءَ جو منتظر اٿس. ڪامريڊ روچيرام ڪيترائي ڀيرا ڀارت، ٽي ڀيرا آمريڪا، چار ڀيرا برطانيا، نيپال، بنگلاديش، جرمني ۽ فرانس جا دورا ڪري، بين الاقوامي ڪانفرنسن ۾ شرڪت ڪري چڪو آهي.

داخلا ۾ استعمال ٿيل تاريخون

1928.08.21  عيسوي

سنڌ جي مشهور انقلابي هاري اڳواڻ ۽ ترقي پسند دانشور، ڪامريڊ روچيرام جو جنم تـنـو مـل لـوهاڻـي جـي گهــر ۾، 21 آگسٽ 1928ع تي مٺي، ضلعي ٿرپارڪر ۾ ٿيو.

شخصيتون - ڀاڱي جون ٻِيون داخلائون