علي حسن ماڙيءَ جو دڙو

علي حسن ماڙيءَ جو دڙو: ثقافتي وٿون رکندڙ هي دڙو 26 11’ 18’’ ڊگريون اوڀر ڊگهائي ڦاڪ ۽ مقبرو 68 09’ 06’’ ڊگريون اتر ويڪرائي ڦاڪ تي، ڳوٺ علي حسن ماڙي، ديهه سمون راهو، تعلقي سڪرنڊ ۾ آهي. ڳوٺ بهاول ماڙي ماڳ کان هڪ ڪلوميٽر اوڀر ۾ آهي. ڳوٺ ڇٽو عمر هڪ ڪلوميٽر ماڳ جي اتر اوڀر ۾، فتح علي ماڙي 500 ميٽر اولهه ۾، چنان (Channan) ڪئنال ماڳ جي اولهه ۾ اٽڪل 500 ميٽر، جڏهن ته سڪرنڊ جو شهر هتان کان 18 ڪلوميٽر اولهه طرف آهي. ماڳ بيضوي نموني جو ۽ چڱو اوچو آهي. ماڳ جو گهڻو حصو جهنگ ٿي ويو آهي. ماڳ جي مٿاڇري تي تمام ٿوريون وٿون ملن ٿيون. ماڳ اوڀر- اولهه ۾ 177 ميٽر ڊيگهه، اتر ڏکڻ ۾ 97 ميٽر ويڪر ۽ 2 ميٽر اوچو آهي.
هتان ملندڙ وٿن ۾ ٺڪراٺو اهم آهي، جنهن ۾ ٿانون جا ڪنا، ترا ۽ مٽن ۽ دلن جا ٽڪرا، ٿالهين جا ٽڪرا، ڍڪڻا ۽ ديڳڙين ۽ ديڳڙن جا ٽڪرا ملن ٿا. عام طور تي ٺڪر هلڪي ڳاڙهي ۽ جهڪي (dull) ڳاڙهي رنگ جو آهي. ٺڪر جي مٽي سٺي ڳوهيل ۽ ٺڪر سٺو پڪل آهي. ٿانون جي ڪنن تي گهرا ڪٽائي جا نشان موجود آهن. ان کان سواءِ ڦڻيءَ چٽ (Comb design) پڻ عام ملي ٿو. ٺڪر ٿلهو ۽ چڪ تي لٿل آهي. ڪن ڪنن تي ٿلها ليڪا ۽ لهريدار ڪاريون ليڪون ڏنل آهن. ڪن ٿانون تي ڄاريءَ چٽ (Net design) به ملي ٿي. ڪن ٿانون تي پوروڇوٽ لڪيرون به نڪتل آهن. اندازو آهي ته هي ماڳ 18 صدي عيسويءَ جو هوندو.

دڙو - ڀاڱي جون ٻِيون داخلائون