پرويز هودڀائي
پرويز هودڀائي: پاڪستان جو مشهور نيوڪليئر سائنسدان ۽ طبيعات جو ماهر پروفيسر ڊاڪٽر پرويز امير علي هودڀائي، ڪراچيءَ جي سنڌي اسماعيلي ڪٽنب جو فرد آهي. هن جو جنم 11 جولاءِ 1950ع تي ڪراچيءَ ۾ ٿيو. هن او ۽ اي ليوَل جا امتحان ڪراچيءَ مان ڏنا. اڳتي هلي يونيورسٽيءَ ۾ سندس استادن ۾ پاڪستان جو نوبل انعام يافته سائنسدان ڊاڪٽر عبدالسلام سندس استاد بڻيو، جنهنڪري سندس دلچسپي ميٿميٽڪس، فزڪس ۽ اليڪٽرانڪس ۾ پيدا ٿي. اعليٰ تعليم لاءِ امريڪا جي ميساچوسسٽ انسٽيٽيوٽ آف ٽيڪنالاجيءَ مان ڊگري حاصل ڪيائين. ان کانپوءِ 1978ع ۾ اتان ئي نيوڪليئر فزڪس ۾ ڊاڪٽوريٽ (D. Phil) ڪيائين. تنهن کانپوءِ هو يونيورسٽي آف واشنگٽن ۾ پوسٽ ڊاڪٽوريٽ ريسرچ فيلو رهيو، جتي پوءِ 1973ع کان فزڪس جو پروفيسر پڻ ٿيو. هن جي تحقيق جا موضوع هئا: Quantum Field Theory ۽Particle Phenomenology جيڪي Particle Physics جا موضوع آهن. ان کانپوءِ هو پاڪستان آيو ۽ لاهور جي لاهور يونيورسٽي آف مينيجمينٽ سائنس ۾ پروفيسر مقرر ٿيو. هن وقت به هو يورپ ۽ آمريڪا جي ڪن يونيورسٽين ۾ وزٽنگ پروفيسر طور ليڪچر ڏيڻ ويندو آهي. 1999ع ۾ ڊاڪٽر هودڀائي ٻن ٻين سائنسدانن سان گڏجي ’نيشنل سينٽر آف فزڪس‘ جو بنياد وڌو ۽ ان سان لاڳاپيل رهيو آهي.
تحقيق جي مٿين موضوعن تي ڪم ڪرڻ سان گڏ ڊاڪٽر پرويز هودڀائي، تعليم، اسلام ۽ سائنس جي موضوعن تي گهڻو لکيو آهي ۽ دنيا ۽ ڏکڻ ايشيا کي نيوڪليئر هٿيارن کان پاڪ ڪرڻ بابت لکيو آهي. انگريزيءَ ۾ سندس ڪتاب ’اسلام اينڊ سائنس‘ مذهبيت ۽ عقليت تي بحث ڪيل آهي، جيڪو دنيا جي پنجن ٻولين ۾ ترجمو ٿي چڪو آهي. 14 آگسٽ 2001ع تي جنرل پرويز مشرف جي حڪومت طرفان کيس ستاره امتياز ڏيڻ جو اعلان ڪيو ويو، جيڪو هن قبول نه ڪيو. هن تعليم ۽ سائنسي ترقيءَ جي موضوعن تي ڪجهه ڊاڪيومينٽري فلمون به ٺاهيون، جيڪي پاڪستان ٽيليويزن نشر ڪيون.
ڊاڪٽر پرويز هودڀائي، اڪثر ادارن تي تنقيدون ڪندو رهيو آهي، جن ۾ هائر ايجوڪيشن ڪميشن شامل آهي. کيس ڪيترا بين الاقوامي ۽ قومي اوارڊ مليل آهن، جن مان ڪي هي آهن: (1) يونيسڪو ڪارلنگا پرائيز (سائنس جي خدمت لاءِ)، (2) عبدالسلام اوارڊ فار ميٿميٽڪس، (3) فيض احمد فيض اوارڊ (تعليم جي خدمت عيوض)، (4) فلبرائيٽ اوارڊ ۽ ٻيا.
ڊاڪٽر پرويز هودڀائي ڪيترن ئي سائنسي ادارن ۽ يونيورسٽين جي سائنسي شعبن جو ميمبر پڻ آهي.
هن جا 4 ڪتاب شايع ٿيل آهن ۽ ويهارو کن تحقيقي مقالا بين الاقوامي معيار جي جرنلن ۾ ڇپيل آهن.
ڊاڪٽر پرويز هودڀائيءَ جو خاندان اعليٰ تعليم يافته ۽ علم ادب سان چاهه رکندڙ آهي. سندس هڪ ڀيڻ نرگس هودڀائي سنڌي ليکڪا آهي ۽ ’سوجهري‘ رسالي جي ابتدائي ٽيم ۾ شامل هئي ۽ وقت بوقت سندس ليک شايع ٿيندا رهن ٿا. هن وقت ’نرگس لطيف‘ جي نالي سان ’گل بهائو‘ تنظيم ذريعي ڪاروبار ۽ سماجي خدمت ڪري رهي آهي، جڏهن ته سندس ٻي ڀيڻ نفيسه هودڀائي سنڌ يونيورسٽيءَ جي فلاسافي شعبي جي اڳوڻي استاد جاويد ڀُٽي جي گهر واري آهي ۽ اهي هاڻي امريڪا ۾ رهن ٿا.
پروفيسر ڊاڪٽر پرويز هودڀائي هن وقت اسلام آباد ۾ رهي ٿو.
1950.07.11 عيسوي
پاڪستان جو مشهور نيوڪليئر سائنسدان ۽ طبيعات جو ماهر پروفيسر ڊاڪٽر پرويز امير علي هودڀائي، ڪراچيءَ جي سنڌي اسماعيلي ڪٽنب جو فرد آهي. هن جو جنم 11 جولاءِ 1950ع تي ڪراچيءَ ۾ ٿيو.