تصويرون ۽ عنوان

سنڌيانا ۾ موجود تصويرون ۽ انهن جا عنوان پڻ ڏسي سگھو ٿا

تاريخ وار ترتيب

سنڌيانا ۾ موجود مضمونن کي حوالي طور تاريخ وار رکيو ويو آهي

موضوع وار ترتيب

سنڌيانا ۾ موجود مضمونن کي موضوع وار ترتيب ۾ رکيو ويو آهي

الف بي وار ترتيب

سنڌيانا ۾ موجود مضمونن کي الف ب وار ترتيب ۾ رکيو ويو آهي

2025-06-04 عيسوي تاريخ ۾

* شادي (سماج)

* شيخ اياز (شاعر)

* شاهه عبداللطيف ڀٽائي (شاعر)

* سنڌي ناول (ادب)

* آتم ڪهاڻي (ادب)

* پاربرهم فقير (شخصيتون)

* امداد حسيني (شاعر)

* سنڌي ٻولي (ٻوليون)

* الطاف شيخ (شخصيتون)

انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا

سنڌي زبان جي تاريخ ۾، سنڌ بابت پهريون جامع ۽ باتصوير دستاويز ’انسائيڪلو پيڊيا سنڌيانا‘ جي صورت ۾ آگسٽ 2009ع ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو. جنهن جا هن وقت تائين 12جلد ڇپجي پڌرا ٿي چڪا آهن، جڏهن ته جلد تيرهون پڻ تياريءَ جي آخري مرحلن ۾ آهي. هن اهم رٿا جو ابتدائي خاڪو ته 1998ع ۾ جڙيو پر ان کان اڳ سنڌي ٻوليءَ جي با اختيار اداري جي قيام بعد 1991ع کان ئي اهڙي رٿا تي سوچ ويچار جو سلسلو شروع ٿيو هو. بعد ۾ ڊاڪٽر تنوير عباسيءَ هن رٿا جوابتدائي خاڪو تيار ڪيو ۽ 1998ع ۾ سنڌي ٻولي اٿارٽيءَ جي تڏهوڪي چيئرمين ڊاڪٽر غلام علي الانا باقائدي ريسرچ سيل ٺاهي نامور استاد ۽ عالم شيخ محمد اسماعيل کي انچارج مقرر ڪري نوجوان ريسرچرن جي ٽيم ترتيب ڏني. انهيءَ سلسلي ۾ سنڌ جي هر ضلعي ۾ اديبن ۽ سهڪاري ساٿين کي به مواد ۽ تصويرن وغيره جي سهڪار لاءِ خط لکيا ويا. ايڊيٽوريل بورڊ ۾ جناب محمد ابراهيم جويو، ڊاڪٽر فهميده حسين ، ڊاڪٽر الله رکيو ٻُٽ، امداد حسيني، ڊاڪٽر شمس الدين تنيو ۽ تاج جويو شامل هئا. پهرئين جلد جو ڪم لڳ ڀڳ پورو ٿيو پر اهو ڇپائي جي مرحلي کان رهجي ويو، ڇاڪاڻ ته 2001ع ۾ ڊاڪٽر غلام علي الانا جي وڃڻ بعد هن اسڪيم تي ڪم بند ٿي..... وڌيڪ پڙهو

** ٽپال سرشتو ۽ سنڌ **

ٽپال سرشتو ۽ سنڌ: ماضيءَ ۾ جڏهن سفر جون جديد سهولتون موجود نه هيون، تڏهن سواري کڻڻ سان گڏ، ٽپال جو ڪم پڻ اوٺي/ اوٺار ڪندا هئا. اهي جَتَ جيڪي ڀلن اُٺن تي چڙهي، گهٽ ۾ گهٽ وقت ۾، هڪ کان ٻئي هنڌ تائين پيغام پهچائيندا هئا، انهن اوٺين کي ”ريٻارو“ سڏيو ويندو هو. اُٺن وسيلي سفر طئي ڪري، پيغام رسائڻ جي حوالي سا، اوٺين ”پيغام رساني“ جو ڌنڌو اختيار ڪيو، جن کي ”ريٻارو“ يا ”ريٻاري“ چيو ويو. سنڌ سان لاڳاپيل تاريخ جي مطالعي مان معلوم ٿئي ٿو ته هر دور ۾، سنڌ ۾ ٽپال جو نظام مختلف نمونن ۾ ضرورتن مطابق جاري رهندو آيو آهي. عربن کان اڳ سنڌ تي برهمڻن جي حڪومت هئي، مولائي شيدائي جي ”جنت السنڌ“ مان پتو پوي ٿو ته حڪمران ”چچ“، ٻڌ ڌرم جي پوئلڳ جاتين، لوهاڻن ۽ جاٽن سان، روزمره جي زندگي ۽ ڪار وهنوار ۾ سخت قانون لاڳو ڪيا. مثال طور:”جاسوسي ۽ قاصدائيءَ جو ڪم بجا آڻڻ، جنهن ڪم تي مقرر ڪجن، سو سچائي سان ڪن“. عربن سنڌ کان دارالخلافه (گاديءَ واري هنڌ) تائين واپسي سفر لاءِ سُونهان (Guides) مقرر ڪيا. ”لُب تاريخ سنڌ“ ۾ ڄاڻايل آهي ته لهاڻن، سهتن، ماڇين، ڪوريجن وغيره کان سونهنپ جو ڪم ورتو ويو. ٽپال سان لاڳاپيل قاصدن يعني پ....وڌيڪ پڙهو