ڌمال
ڌمال
ڌمال: هڪ قسم جو ناچ، جيڪو سنڌ جي مختلف درگاهن تي ايامن کان هڪ رسم طور ٿيندو آهي. وجد، مستيءَ ۽ مدهوشيءَ جي عالم ۾ هيءُ ناچ بي ترتيبيءَ سان ڪيو ويندو آهي. هن ناچ سان سنگت ۾ گھڻو ڪري ’نغارو‘ وڄايو ويندو آهي، پر مڱڻهار دهل تي ’ڌمال‘ جي خاص وڄت به وڄائيندا آهن، جنهن تي هي ناچ ٿيندو آهي. ڌمال لفظ اصل ۾ ’ڌمار‘ آهي، ’ڌمار‘ هڪ ٻٽو دُهل هوندو هو، جيڪو ڍڳي تي رکي شهزادن جي آمد يا روانگيءَ وقت يا شهزادن جي حضور ۾ وڄايو ويندو هو. ’ڌمار‘ جو واسطو گهڻو ڪري ’شِو ديوتا‘ سان هو. شِوَ جي ’ڌمار‘ جي شڪل ’دهلڙيءَ‘ جهڙي هوندي هئي. قلندر شهباز جي درگاهه تي وڄندڙ ڌمال جو مقصد به ساڳيو آهي. ڌمال ’ جو مقصد ’وڄت‘ آهي، جيڪا ڀيرين تي ڏؤنڪن هڻڻ سان ٿيندي آهي ۽ ماڻهو مست ٿي نچندا آهن. قلندر لعل شهباز جي درگاهه تي هر روز سانجھيءَ ويل ڌمال لڳندي آهي. ان کانسواءِ ٻين ڪيترين درگاهن تي به ڌمال ٿيندي آهي، پر قلندر شهباز جي مزار تي ٿيندڙ ڌمال کي تاريخي پسمنظر آهي.
لفظ ڌمالھيٺين داخلائن ۾ پڻ استعمال ٿيل آھي
رقص - ڀاڱي جون ٻِيون داخلائون
ڌرتيءَ تي ليٽي نغزه هڻڻراسوڙو2
دهي سانگ
ستريا ناچ
سانگ
ڌمال
سمي
لَونڊَڪَ
نغزه جهمر
ٽه تاڙي جهمر